ارزش اقتصادی

پسته گیاهی است که از دیرباز در نقاط مختلف ایران مورد کشت و پرورش قرار می گرفته است . جنگل های وحشی و خودروی پسته در ناحیه شمال شرقی ایران و نواحی هم مرز با ترکمنستان و افغانستان پیشینه ای باستانی دارد و تصور می رود که درخت پسته حدود 3-4 هزار سال قبل در ایران اهلی شده و مورد کشت و کار قرار گرفته است.  اولین ارقام پسته در ایران حاصل پرورش و اهلی کردن درختان پسته وحشی بوده است که تعداد این ارقام بسیار محدود و شکل ظاهری آن با محصول پسته خودرو شباهت داشته است.کم کم بر اثر پیوند و جابجایی این ارقام و توجه باغداران از نظر درشتی دانه های پسته تا حدودی تحول ایجاد شده و ارقام جدیدی بوجود آمده است. پسته گونه ای گیاه است که در کشورهایی مثل ایران، سوریه، ترکمنستان و غرب افغانستان رشد می کند. تولید پسته در ایران در سال 2005 معادل 190،000تن بوده که ایران را در مقام یکم در جهان قرار داد.بعد از ایران آمریکا با تولید 140،000و ترکیه با تولید 60،000تن در مقام دوم و سوم قرار داشته اند.در حال حاضر سطح زیر کشت پسته ایران بیش از 360،000 هکتار می باشد که استان کرمان با مجموع بیش از 270،000 هکتار باغ های بارور و غیربارور ،77 درصد محصول کل کشور را تولید وبه عنوان مهمترین منطقه پسته کاری ایران و دنیا محسوب می شود.تولید پسته اغلب در شهرستان فردوس،رباط جز،شهرستان سیرجان،شهرستان رفسنجان،کاشان شهرستان انار،شهرستا ارزش اقتصادی...ادامه مطلب

به طور کلی انواع پسته به دو گروه گرد و دراز تقسیم بندی شده اند،ولی به طور سنتی در ایران حدود 90 گونه از پسته شناخته شده است،که تعدادی از آنها به صورت گسترده و تجاری و برخی به صورت پراکنده و محدود کشت می شوند. درخت پسته اهلی (pistacia vera l) متعلق به تیره سماق (anacardiaceae) است.جنس pistacia دارای 11 گونه است که همگی آنها از خود ،تربانتین یا سقز ترشح می کنند. گیاهان این تیره بصورت درخت یا درختچه هستند. ریشه زایی درخت پسته به صورت محوری و عمودی است و تا عمق بیش از دو متر در داخل خاک فرو می رود. سیستم ریشه زایی عمقی درخت را قادر می سازد تا به اعماق خاک نفوذ کرده و از آب و مواد موجود در آن به خوبی تغذیه نماید. از این رو درختان پسته قابلیت سازش با دوره های طولانی خشکی را دارند.قدرت تولید ریشه فرعی در درخت پسته خیلی ضعیف است و هرگاه انتهای ریشه اصلی قطع شود، درخت خشک شده و از بین می رود. روش متداول تکثیر پسته از طریق کاشت دانه و ایجاد نهال است و معمولا پس از چند سال با سربرداری و پیوند زدن به گونه پسته دلخواه می رسند.روش دیگر تکثیر پسته روش تکثیر بافت است که بسیار محدود است. مهمترین ارقام پسته در ایران عبارت از:اکبری،کله قوچی،احمد آقایی،اوحدی،بادامی زرند،ممتاز،خنجری دامغان،شاه پسند،سفید پسته نوق و قزوینی. پسته گیاهی دو پایه است و گلهای نر و ماده آن بطور مجزا بر روی درختان ظاهر می شوند. ارزش اقتصادی...ادامه مطلب

بطور کلی تکثیر درختان پسته به دو روش جنسی و غیر جنسی انجام می گیرد.در روش جنسی ابتدا از انجام می گیرد.در روش جنسی ابتدا از ارقام مناسب، بذور سالم و یکنواخت تهیه می شوند.پس از خیساندن آنها در آب معمولی حاوی قارچ کشهای مناسب و موثر،عمل ضد عفونی انجام و در شرایط مساعد کشت می گردد. روشهای مختلف تکثیر غیر جنسی در پسته عبارتند از: 1-پیوند زدن:این روش متداول ترین شیوه تکثیر غیرجنسی است که پس از تولید نهال بطریقه جنسی و انتقال آن به زمین اصلی مورد استفاده قرار می گیرد.مناسب ترین پیوند برای درختان پسته،پیوند جوانه می باشدکه به دو روش لوله ای و یا شکمی و در فصل رشد (اواخر اردیبهشت ماه تا اواخر خرداد ماه) انجام می شود. 2-خوابانیدن:در این روش که در بین باغداران معمول نمی باشد،شاخه های درختان را بطریق ساده و شیاری خوابانیده که پس از گذشت 1-2 دوره فصل رشد،این شاخه ها ریشه دار شده و در صورت جدا نمودن از گیاه مادری می توانند به عنوان گیاهی مستقل عمل نمایند.خوابانیدن کپه ای نیز در برخی از مناطق متداول می باشد. 3-قلمه  زدن:ریشه زایی در قلمه های تهیه شده از درختان پسته به سختی انجام می شود ولی امکان ریشه زایی درختان نونهال در این روش آسانتر می باشد.با استفاده از هورمونهای گیاهی بر روی قلمه های پسته می توان ریشه زایی را در آنها ایجاد نمود ،گرچه غلظت هورمونهای بکار رفته زیاد می باشد. 4-ریز ازدیادی:در ا ارزش اقتصادی...ادامه مطلب

کشت و پرورش درختان پسته ایران در عرض 27-37 درجه شمالی می باشد.درختان پسته در ارتفاع 900-2000 متری از سطح دریا قرار گرفته اند.برای بعضی از گونه ها ارتفاع مناسب 700-3000 متر ذکر شده است. امروزه کشت و کار پسته در ارتفاعات پایین تر (260 متر در شهرستان سرخس تا 40 متر در شهرستان گنبد )انجام گرفته و محصول مناسبی نیز تولید نموده است.درخت پسته دمای +45 درجه سانتی گراد در تابستان و دمای -20 در زمستان را به خوبی تحمل می نماید.پسته نسبت به سرمای دیر رس بهاره حساس می باشد و دمای انجماد و حتی نزدیک به آن نیز خسارات فراوانی ایجاد می نماید.برای داشتن حداکثر محصول، میزان رطوبت نسبی در تابستان بایستی کمتر از 35 درصد باشد،البته وجود مقادیر کمتر رطوبت نسبی نیز توصیه شده است زیرا باعث کاهش بیماریهای قارچی می شود. افزایش رطوبت نسبی در زمان گلدهی و گرده افشانی باعث کاهش بازده گرده افشانی و در نتیجه کاهش تشکیل میوه شده، همچنین در زمان رسیدن میوه باعث گسترش بیماریهای قارچی می گردد.باد،باران،برف،تگرگ،سرمای بهاره و گرمای شدید در فصل رشد از جمله عواملی هستند که بر روی تولید محصول اثر نامناسب می گذارند. بطور کلی وجود تابستانهای گرم و خشک و طولانی و زمستانهای سرد و معتدل از جمله عوامل محیطی مناسب جهت کاشت پسته می باشند. ارزش اقتصادی...ادامه مطلب

خصوصیات خاک: کشت پسته در رده های مختلفی از خاک با موفقیت انجام می شود. در مناطق پسته کاری ایران بافت شنی لومی که یک بافت متوسط می باشد بهترین محصول را تولید می نماید. همچنین در بافتهای سنگین تر خاک مثل لوم-رسی-سیلتی و حتی لوم-رسی محصول مناسبی تولید شده است.وجود زهکشهای طبیعی همانند یک لایه شنی در عمق بیش از 2 متر از سطح خاک،می تواند سنگینی بافت خاک را جبران نماید.مناسب ترین خاک برای کشت و پرورش پسته از نظر عمق، خاکهای عمیق همراه با بافت یکنواخت می باشد.وجود خاک کم عمق و یا سخت لایه،باعث می شود که قسمتهای هوایی و زیر زمینی درخت،کوتاه مانده،در نتیجه باروری و عملکرد آن بطور محسوسی کاهش یابد.درختان پسته در شرایط ماندآبی رشد مناسبی ندارند. کیفیت آب: در مورد ارزیابی کیفیت آب آبیاری 4 مورد مهم را باید در نظر گرفت: 1-در صورتیکه ec  آب آبیاری کمتر از 7 دهم دسی زیمنس بر متر   ds/mبوده و sar  آن کمتر از 5/3 باشد،کاربرد چنین آبی هیچگونه محدودیتی ندارد. 2-در صورتیکه ec  آب از 2 دسی زیمنس بر متر ds/m  بیشتر باشد ،سبب تجمع املاح و پیدایش و توسعه خاکهای شور و قلیا می شود.به این دلیل استفاده از چنین آبهایی محدودیت ایجاد می کند. 3-آب آبیاری که sar  آن از 7 بیشتر باشد،سبب کاهش نفوذ آب در خاک می شود.در این حالت ،عدم تعادل بین سدیم محلول با کلسیم و منیزیم موجب پراکندگی ذرات،سله بستن و گرفتن خلل و فرج خ ارزش اقتصادی...ادامه مطلب

سال آوری درختان پسته: مکانیسم سال آوری پسته بر خلاف سایر درختان میوه می باشد،چون هر ساله جوانه های گل فراوانی تشکیل می شود.عوامل موثر بر سال آوری شامل:عوامل ژنتیکی ،سن گیاه،عوامل محیطی و میزان محصول می باشند که بر روی میزان سال آوری تاثیر دارند. برای کنترل سال آوری روشهای مختلفی وجود دارد که عبارتند از: 1-انتخاب ارقام و پایه های مناسب 2-تغذیه و آبیاری صحیح و به موقع 3-استفاده از تنظیم کننده های رشد و مواد شیمیایی 4-روشهای هرس مناسب هرس و اثرات آن: هرس باردهی درختان پسته: به کلیه عملیاتی که بر روی درختان بارده و به منظور قطع قسمت یا تمام شاخه های درخت انجام می شود،هرس باردهی می گویند.هرس باردهی پسته شامل هرس تنک شاخه،هرس سربرداری و حذف پا جوش می باشد. هرس تنک شاخه: در این روش هدف اصلی کاهش تعداد شاخ که های فرعی درجه دوم و سوم می باشد.معمولا به منظور کاهش سال آوری ،تعداد شاخه های میوه دهنده پسته را قبل از سال پر بار به حدود نصف تا دو سوم کاهش می دهند که این عملیات باعث تقویت شاخه ها،جوانه ها و خوشه های گل باقی مانده می شود.این عملیات بایستی در دوره خواب زمستانه و در سنین باردهی اقتصادی محصول انجام شود. هرس سربرداری: در این روش هدف اصلی جلوگیری از رشد رویشی بیش از حد جوانه انتهایی و تقویت رشد جوانه های جانبی است.سربرداری شاخه باعث افزایش شاخه های جانبی،افزایش سطح میوه دهی،کاهش ارتفاع ارزش اقتصادی...ادامه مطلب

پسته نیز مانند سایر گیاهان برای رشد و تولید محصول به 14 عنصر غذایی احتیاج دارد.این 14 عنصر را که عناصر اصلی نام گرفته اند به دو دسته عناصر پر مصرف و عناصر کم مصرف تقسیم می نمایند. عناصر پر مصرف عبارتند از :ازت،فسفر،پتاسیم،کلسیم،منیزیم و گوگرد و عناصر کم مصرف نیز به ترتیب شامل آهن،منگنز،کلر،بر،مس،روی،نیکل،مولیبدن می باشند.عناصر کربن ،هیدروژن و اکسیژن ،نیز از عناصر غذایی پر مصرف می باشند چون تامین اولیه و جذب آنها بیشتر از طریق هوا انجام می شود،جز تقسیم بندی اولیه ذکر نشده اند. در بعضی از تقسیم بندی ها کاهش میزان ازت برگ باعث کاهش محصول،تاخیر در برگ و گلدهی،کاهش رشد طولی و قطری شاخه ها ،قرمز شدن پوست درخت ،کوچک و زرد شدن برگها،قرمز شدن رگبرگها و دمبرگها و ریزش برگ قبل از پاییز و خصوصا زمان رسیدن محصول در درختان پر محصول به صورت توام یا مستقل مشاهده می شود. معمولا در صورت کمبود ازت در اوایل فصل رشد،برگهای پایین درخت کم رنگ تر و ریز تر شده و تعداد کل برگها نیز کاهش یافته و یا بطور کلی رشد تاج درخت کم می شود.در صورت ادامه کمبود ریزش برگهای پیرتر،زودتر از معمول انجام می شود. فسفر: فسفر یکی از عناصر اصلی و کلیدی در تولید پسته به حساب می آید که در بیشتر اعمال فیزیولوژیکی گیاه اهمیت دارد از جمله در تولید ATPو آنزیمها .با وجودیکه،در بعضی خاکها کودهای فسفاته به زمین داده نمی شود،اما کمبود این ارزش اقتصادی...ادامه مطلب

پسیل معمولی پسته: پسیل معمولی پسته مهمترین آفت پسته است که باغداران به آن شیره خشک می گویند،زیرا عسلک دفع شده از انتهای بدن پوره های این آفت در مقابل هوا خشک شده ،تبدیل به دانه های مدور شکری مانندی می شود که روی برگها و زیر درخت می ریزد.زمستان را به صورت حشره کامل می گذراند و اوایل اردیبهشت ماه معمولا تخم ریزی می کند و نوزادهای آن از شیره نباتی تغذیه می نماید تا تبدیل به حشره بالغ گردند. خسارت پسیل معمولی پسته: در اثر مکیدن شیره گیاهی توسط پسیل معمولی پسته وزن مغز آن کاهش،درصد پوکی افزایش و میزان خندانی هم کاهش یابد .گیاه آفت زده ضعیف شده و گاهی لکه های قهوه ای سوخته روی برگها دیده می شود.از دیگر خسارت های این آفت ریزش برگها و جوانه های میوه دهنده سال بعد و همچنین بسته شدن روزنه ها در اثر ترشح عسلک می باشد. مبارزه: سم پاشی نقاط آلوده در هنگامی که روی 50 درصد از برگهای درختان باغ بطور متوسط 10-15 پوره آفت وجود داشته باشد ،توصیه می شود.بهترین زمان مبارزه با پسیل وقتی است که جمعیت پوره ها زیاد و جمعیت تخم ها و حشرات کامل کم باشد که معمولا حدود اواخر اردیبهشت ماه می باشد.زمانی که طغیان پسیل معمولی پسته وجود داشته باشد باید از مواد حشره کش توصیه شده علیه این آفت بهره جست. سن های زیان آور پسته: از دیگر آفات مهم پسته می توان به سن ها اشاره نمود که شامل : سن سبز با لکه سفید،سن سبز یک دست،س ارزش اقتصادی...ادامه مطلب

انجمن پسته ایران توسط محسن جلال پور و انجمن پسته سیرجان توسط مهندس محسن غیاثی تاسیس گردیده. ایران و ایالات متحده آمریکا ،دو کشور اصلی در زمینه تولید و صادرات پسته در جهان به شمار می روند.  پسته به عنوان یک محصول استراتژیک جایگاه خاصی را در بین تولیدا ارزش اقتصادی...ادامه مطلب